در ساخت بتن ویبره بسیار مهم است، اما نحوه ویبره زدن به طور صحیح از آن هم مهم تر است، چون باید به درستی و به طرز صحیحی انجام شود. حالا این سوال پیش می آید که روش صحیح ویبره زدن در بتن چیست؟ جهت ویبره زدن اصولی و صحیح حتماً باید سر ویبراتور با زاویه ۹۰ درجه به داخل بتن وارد شود و بتواند به لایه های عمقی آن برسد، بنابراین می توان گفت که این عمل اهمیت بسیار زیادی در بتن ریزی دارد و دقت و مهارت زیادی را می طلبد. در این مقاله نحوه صحیح ویبره زدن بتن را بررسی می کنیم.
گفتیم که در فرایند بتن ریزی، ویبره زدن اهمیت بسیار زیادی دارد. اما نحوه ویبره زدن به طور صحیح و مناسب از آن هم مهم تر است، چون ویبره زدن باید طبق اصول و به درستی انجام شود. حال ممکن است با این سوال مواجه شوید که روش صحیح ویبره زدن در بتن چیست و چگونه می توان نتیجه مناسبی از این فرایند به دست آورد؟ برخی افراد فرایند ویبره زدن در داخل بتن را به شکلی نامناسب و نادرست انجام می دهند و سر ویبراتور را با زاویه های مختلفی وارد بتن می کنند و پیش از آن که ویبره به عمق بتن برسد، فرایند ویبره زنی را انجام می دهند. واضح است که در این حالت بتن به وجود آمده لایه لایه می شود و حباب هایی که در داخل آن وجود دارند، به خوبی تخلیه نمی شوند. پس روش درست و اصولی ویبره زنی کدام است؟
برای ویبره زدن اصولی و صحیح حتماً باید سر ویبراتور با زاویه ۹۰ درجه به داخل بتن وارد شود و بتواند به لایه های عمقی آن برسد. میله ای که برای زدن ویبره انتخاب می شود، از نظر طولی باید به اندازه عمیق ترین قسمت در بتن باشد و از لحاظ ضخامت نیز بتواند از لا به لای میلگردها عبور کند. در حین ویبره زدن نی نباید شلنگ ویبراتور به میلگردها و و قالب ها تکیه کند، چون باعث ایجاد فضای خالی در اطراف میلگرد و تغییر محل قالب می شود. علاوه بر آن که میله ویبراتور حتماً باید بسیار آرام و با حوصله از داخل بتن خارج شود تا در حین خارج شدن آب های بتن تخلیه شود.
ظاهر سطحی نیز بعد از ویبره شدن نباید کرمو باشد و نباید مقدار زیادی شیره بتن بر روی سطوح آن دیده شود. در واقع زمان متراکم شدن بتن معین و مشخص نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد.
ویبره زدن با شیوه های مختلفی انجام میشود که متراکم کردن با وسایل مکانیکی یکی از آن ها می باشد. مناسب ترین روش برای بتن های درشت دانه و سفت متراکم کردن آن با وسایل مکانیکی است. متناسب با نوع این وسایل شیوه های زیر در ویبره زدن بتن توصیه می شوند:
در بتن های بسیار سفت و سازه های پیش ساخته از فرایند تراکم با کوبنده های موتوری استفاده می شود.
برای ساخت بتن های متوسط و یا شل، هم چنین سازه های پیش ساخته مانند شمع ها و لوله ها جهت متراکم سازی از نیروی گریز از مرکز استفاده می شود.
پرکاربردترین روش جهت متراکم کردن بتن لرزاندن به صورت داخلی یا خارجی می باشد، یعنی وقتی بتن لرزانده شود، اصطکاک داخلی که بین دانه های آن وجود دارد، موقتاً از بین می رود و بتن به صورت یک مایع درمی آید و بتن متاثر از عمل ثقلی در داخل قالب ها می نشیند، حباب های بزرگ هوا که در داخل آن محبوس شده اند با سهولت بیش تر و بالاتری به سطح آن صعود می کنند.
جهت دستیابی به نتایج بهتر، استفاده کردن صحیح از ارتعاشگرهای داخلی بسیار مهم است. البته این ارتعاشگرها نباید هرگز جهت به حرکت درآوردن افقی بتن ها استفاده شوند، چون در این حالت موجب جداشدگی خواهند شد.
تا حد امکان ارتعاشگر باید به طور کاملاً قائم و در فواصل مرتب و منظمی به داخل بتن آورده شده و اجازه دهیم که تحت تاثیر وزن خودش به داخل بتن فرو برود. ارتعاشگر باید بتواند به طور سریع به لایه ای نفوذ کند که بتن ریزی می شود و حداقل نیز ۱۵۹ میلی متر به داخل لایه قبلی ریخته شده، نفوذ کند.
نکته مهم دیگر در خصوص استفاده از ارتعاشگر این است که به اندازه کافی ساکن نگه داشته شود تا در نتیجه استفاده از آن، تراکم کافی به دست بیاید، سپس آن را از داخل بتن به آرامی بیرون بیاوریم. معمولا زمان فرو بردن ارتعاشگر بین ۵ تا ۱۵ ثانیه می باشد و پس از این مدت تراکم کافی فراهم خواهد شد. غوطه ور کردن ارتعاشگر در داخل بتن پس از جمع شدن خمیر سیمان در بالای سر ارتعاشگر و در سطح بتن راهکار نامناسب است و عدم یکنواختی بتن را به همراه دارد.